کد مطلب:35861 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:22

گنجینه پرسمان » اعتقادات

صراحت و قاطعيّت پيامبران در تبليغ احكام الهي چگونه بوده است؟

از ويژگيهاي رهبران الهي صراحت و قاطعيت است. اين دو خصلت در رهبران بشري كمتر ديده ميشود، آنان در اعلام مواضع اهداف خود غالبا از روش پنهان كاري بهره ميگيرند، و صراحت و قاطعيت در مواضع و اهداف را از موانع پيروزي خود بشمار ميآورند. ولي در روش پيامبران و رهبران بزرگ الهي صراحت در گفتار و قاطعيت در عمل از اصول سياست آنان بشمار ميرود، آنان با صراحت و قاطعيت، آرمانهاي الهي و برنامههاي سماوي خود را علان كرده و آماده شنيدن اعتراض مخالفان و برخورد خصمان دشمنان بودند.
البته در مسائل نظامي كاملا محتاطانه برخورد كرده و اصل پنهانكاري را رعايت مينمودند، ولي سخن ما در طرح اهداف كلي و اعلان مواضع اصولي است. در اين مورد، با صراحت و قاطعيت كامل، رسالت الهي خويش را ايفا نمودهاند. مثلاً مسأله توحيد و اينكه خدائي جز خداي جهان نيست، همگي به اتفاق كلمه و با صراحت هر چه تمامتر ميگفتند: «اُعْبُدُوا اللهَ ما لَكُمْ مِنْ اِلهٍ غَيْرُهُ» قرآن اين جمله را از پيامبراني مانند: نوح، هود، صالح، و شعيب نقل ميكند. اعراف/59 ـ /66 ـ /73 و /85.
قرآن درباره برنامه كلي پيامبران چنين ميفرمايد: «وَلَقَدْ بَعَثْنا فِي كُلّ اُمَّةٍ رَسُولاً اَن اعْبُدُوا اللهَ وَاجْتَنِبُوا الطْاغُوتَ» نحل/36 [ما براي هر امّت و اجتماعي پيامبري ارسال كرديم و همگي ميگفتند: خدا را بپرستيد و از پرستش بت اجتناب ورزيد.]
چه صراحت و قاطعيتي بالاتر از اين كه موسي وهارون در برابر فرعون قرار گرفتند و هدف رسالت خود را چنين بيان كردند «فَاَرْسِلْ مَعَنا بَنِي اِسْرائِيلَ، وَلا تُعَذّبْهُمْ قَدْ جئْناكَ بِآيَة مِنْ رَبّكَ وَالسَّلامُ عَلي مَن اتَّبَعَ الهُدي» طه/47 ـ 48 [بني اسرائيل را از قيد و بند آزاد ساز، و آنان را شكنجه مكن، ما با معجزهاي از طرف پروردگار به سوي تو آمدهايم، و درود بر پيروان هدايت، به ما وحي شده است كه عذاب الهي بر تكذيب كنندگان آئين خدا و روي گردانان از برنامههاي الهي است.]
اين آيات مربوط به صراحت در گفتار، و اعلان مواضع و اهداف است، در مورد عمل و تحقق بخشيدن به اهداف و برنامهها، كاملا قاطع بودند. مثلا آنگاه كه ابراهيم مصلحت ميبيند كه بتخانه عظيم بابل را به صورت تل بزرگي از چوب درآورد و به بتپرستان عملاً ثابت كند كه آنها مبدأ كاري نيستند با قاطعيت تمام تصميم ميگيرد كه به اين كار جامه عمل بپوشاند، حتي تصميم خود را به برخي از آنان گوشزد كرده و ميفرمايد: «وَتَاللهِ لاَكِيدَنَّ اَصْنامَكُمْ بَعْدَ اَنْ تُوَلُّوا مُدْبِرِينَ» انبياء/57 [به خدا سوگند آنگاه كه از شهر بيرون رويد در مورد بتهاي شما تصميم ميگيرم.]
البته معني قاطعيت، استبداد در رأي نيست، و اين دو مطلب از دو مقولهاند. استبداد، خود رأيي و خود محوري است و مستبد نه تنها مشاوره نميكند بلكه، مشاوره را براي خود نقص ميپندارد، در حالي كه قاطعيت با مشاوره كمال هماهنگي دارد و آن اينكه هرگاه مطلب از همان لحظات نخست روشن باشد و يا پس از مشاوره با اهل فن، جوانب امر روشن گردد در اعلان و اجراي آن ترديد به خود راه ندهد، و با قاطعيت كامل وارد كار شود و موانع احتمالي را با تكيه به قدرت الهي ناديده بگيرد. قرآن كريم در اين باره ميفرمايد: «وَشاوِرْهُمْ فِي الأمْرِ فَإذا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلي اللهِ» آل عمران/159 [با آنان به مشاوره بپرداز و هر موقع تصميم گرفتي بر خدا تكيه كن.]

---

: آية الله جعفر سبحاني
منشور جاويد ج 10